Các thông tin về chỉ số phát triển của em bé 4 tháng tuổi cũng như cách chăm sóc trẻ như thế nào là khoa học luôn là những câu hỏi được nhiều gia đình quan tâm. Đặc biệt với cột mốc 4 tháng tuổi trẻ có nhiều sự thay đổi mà bố mẹ nên lưu tâm để giúp trẻ 4 tháng tuổi phát triển một cách toàn diện cả về thể chất lẫn trí não.
Chỉ số phát triển để chăm sóc tốt trẻ 4 tháng tuổi
Cách chăm sóc cho trẻ sơ sinh 4 tháng tuổi tương tự như cách chăm sóc cho trẻ sơ sinh từ 0-6 tháng tuổi. Vì dinh dưỡng dành cho trẻ 4 tháng tuổi cả gia đình lưu ý vẫn hoàn toàn là sữa mẹ là dinh dưỡng tốt nhất dành cho trẻ. Chính bởi vậy thực đơn ăn uống bổ sung của mẹ cho con bú cần được đa dạng phong phú đảm bảo dinh dưỡng cũng như an toàn thực phẩm cho cả mẹ cũng như trẻ 4 tháng tuổi. Đối với trẻ bú sữa công thức thì vẫn tiếp tục bổ sung sữa công thức theo cữ bú của trẻ. Sau đây là các chỉ số bỏ túi về phát triển của trẻ 4 tháng tuổi dành cho cả nhà tham khảo:
Chiều cao:
- Đối với bé trai trung bình 64,6cm : 59,7 – 69,6cm
- Đối với bé gái trung bình 63,4cm : 58,6 – 68,2cm
Cân nặng:
- Đối với bé trai trung bình 7,5kg : 5,9 – 9,1kg
- Đối với bé gái trung bình 7,0kg : 5,5 – 8,5kg
Thóp
Trẻ 4 tháng tuổi thóp sau và đường khớp đã đóng lại nhưng thóp trước thì vẫn chưa đóng.
Cách chăm sóc đến đạt chuẩn về sự phát triển của trẻ 4 tháng tuổi
Chăm sóc phát triển ở thể chất trẻ 4 tháng tuổi
Bố mẹ cùng gia đình cần chú ý nhiều hơn đến trẻ 4 tháng tuổi giai đoạn này các trẻ đã lật rất tốt rồi, nhưng bố mẹ cũng đừng quá lo lắng nếu bé nhà mình chưa biết lật nhé, vì có một số trường hợp các bé trốn lật (theo cách nói của dân gian), các bé vẫn chịu ăn chịu chơi thì bố mẹ không phải lo lắng quá nếu bé trốn lật.
Khi bé nằm sấp đầu bé có thể giữ thẳng và ngẩng cao bé có thể nâng ngực lên khỏi mặt phẳng, tay bé có thể cầm đồ chơi, với tay để chọn món đồ mình thích. Đặc biệt với những em bé cứng cáp đã xuất hiện những bạn răng đầu tiên, bố mẹ sẽ thấy bé thích được gặm gì đấy, mút ti mẹ bé ngứa lợi có thể cắn khiến mẹ đau. Nếu trẻ 4 tháng tuổi đã có những chiếc răng đầu tiên, mẹ đừng quên chăm sóc răng cho trẻ 4 tháng tuổi bằng cách dùng rơ và nước muối sinh lý nhé.
Chăm sóc cảm xúc ở trẻ 4 tháng tuổi
Tương tác giữa trẻ và người thân trong gia đình là cần thiết đối với cột mốc 4 tháng tuổi. Trẻ 4 tháng tuổi đã biết cười với ông bà, bố mẹ, thích chơi cũng như hóng với mọi người trong gia đình. Thậm chí nhiều trẻ đã biết làm giống người lớn về biểu cảm gương mặt như cười, làm xấu,..
Chăm sóc ngôn ngữ, giao tiếp ở trẻ 4 tháng tuổi
Ngôn ngữ chính của trẻ 4 tháng tuổi vẫn là tiếng khóc nhưng dày và khỏe lắm rồi bố mẹ nhé. Một số trẻ khi thích thú đã bập bẹ hoặc bắt chước những âm thanh mà bé thấy phấn khích khi được nghe. Biết khóc và cười nhiều kiểu để thể hiện những nhu cầu cũng như thích thú khác nhau. Trẻ đã biết cười tươi khi nhìn thấy gương mặt đem lại cho trẻ sự ấm áp, an toàn. Đặt biệt mẹ chú ý nhé, lúc này mỗi lần cho bé bú mẹ bé đã biết đặt tay lên bầu vú, đối với trẻ bú bình bé biết đưa 2 tay để giữ bình rồi. Cả nhà hãy chăm tương tác nhiều hơn với trẻ để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ sớm.
Phát triển nhận thức, sự học hỏi ở trẻ 4 tháng
Em bé 4 tháng tuổi của cả nhà đã biết thể hiện cho cả nhà biết vui, buồn, phản ứng lại với những âm thanh, hình ảnh từ bên ngoài. Đặc biệt trẻ đã biết nhìn theo các chuyển động từ bên này sang bên kia, kết hợp tốt giữa mắt và tay như nhìn đồ chơi mình thích và đưa tay để lấy. Trẻ dễ dàng nhận ra những người thân xung quanh ở những khoảng cách nhất định. Đôi khi với những trẻ thích khám phá còn cho đồ vật vào miệng. Cả nhà cần chú ý lựa chọn các đồ vật an toàn để trẻ 4 tháng tuổi thoải mái khám phá.
Phát triển về vận động thể chất
- Các vận động thô
- Trẻ có thể lật người thành thạo, lật sấp rồi bé có thể lật ngửa về tư thế nằm ban đầu. Tư thế khi trẻ nằm sấp có thể đưa tay về phía trước, ngóc đầu dậy để nhìn mọi thứ xung quanh trẻ mà không cần sự trợ giúp.
- Ở tư thế nằm ngửa để chơi trẻ biết đưa tay để trước ngực, 2 tay nắm nhau, chân đung đưa.
- Ở tư thế có người lớn giữ đứng trên mặt phẳng trẻ có thể dồn lực xuống bàn chân, biết giữ cân bằng đầu, biết giữ tư thế ở trạng tháng lơ lửng.
- Vận động tinh
- Dùng tay chủ động nắm lấy đồ vật mà bản thân cảm thấy thích thú. Đưa đồ vật thích vào miệng để khám phá.
- Khi được đắp chăn mỏng nếu nóng hay khó chịu trẻ đã biết dùng tay để kéo chăn.
- Tư thế ngồi thẳng trẻ đã ngồi được 10 đến 15 phút, đầu và lưng giữ chắc chắn.
Chăm sóc giác quan ở trẻ 4 tháng tuổi
Đối với 3 tháng đầu, trẻ còn gặp nhiều khó khăn đối với việc phân biệt các màu sắc tương phản, tầm nhìn còn hạn chế. Nhưng bước vào tháng thứ 4 trẻ đã nhận ra được sự tương phản màu sắc. Tầm nhìn của trẻ 4 tháng tuổi đã di chuyển nhanh theo các đồ vật trẻ thích hay những người thân gần gũi với trẻ. Bố mẹ có thể kích thích thị giác của trẻ bằng cách chọn lựa cá màu sắc tương phản ngay ở vị trí trẻ nằm chơi để giúp trẻ dễ dàng nhận biết, hoặc từ các đồ vật trẻ hay cầm nắm.
Những chăm sóc cơ bản dành cho trẻ 4 tháng tuổi
Chăm sóc giấc ngủ
Trẻ 4 tháng tuổi đã có thể ngủ liền 7 -8 tiếng vào buổi tối, bố mẹ cho trẻ nằm ngửa khi ngủ để giảm nguy cơ của hội chứng SIDS hay còn gọi là đột tử khi ngủ. Bố mẹ tạo không gian ngủ cho trẻ thoáng tránh gối, chăn hay thú nhồi bông nhiều. Trẻ 4 tháng tuổi bố mẹ cũng nên tập cho trẻ những giờ ngủ cố định.
Lưu ý dành cho bố mẹ:
- Bố mẹ hoặc mọi người trong gia đình có thể bế trẻ để tăng tương tác cũng như phát triển khả năng giao tiếp và tăng cường tình cảm.
- Trong ngày cho trẻ nằm sấp vài lần để tránh phần đầu bị móp do nằm ngửa nhiều.
Chăm sóc dinh dưỡng: trẻ 4 tháng tuổi có thể ăn dặm được chưa?
Bố mẹ chú ý nhé trẻ dưới 6 tháng tuổi được các tổ chức cũng như chuyên gia khuyên chưa nên ăn dặm, thức ăn chủ yếu của giai đoạn này vẫn chủ yếu là sữa mẹ hoặc sữa công thức với các trẻ bú sữa công thức. Trẻ bú từ 4 đến 5 giờ/ ngày. Đối với các trẻ dùng sữa công thức mỗi tổng các cữ bú trong ngày ít hơn 480ml bố mẹ cần bổ sung thêm vitamin D cho trẻ. Tuyệt đối tránh cho trẻ dưới 6 tháng tuổi uống nước trái cây. Mẹ cũng lưu ý nhé, không cần cho trẻ uống thêm nước vì nước dành cho cơ thể trẻ được cung cấp đủ từ sữa mẹ hoặc sữa công thức rồi.
Bố mẹ cùng gia đình hãy chờ cho bé sẵn sàng ở tư thế ngồi vững ít cần sự giúp đỡ, điều khiển tốt phần đầu của bản thân, biết từ chối khi cảm thấy bụng no, biết tự lừa một lượng thức ăn nhỏ được xay nhừ trước ra sau vòng miệng mà không nhổ ra hãy tiến hành cho bé ăn dặm là tốt nhất.
Mẹ nên thử thức ăn trước cho trẻ bằng cách xay nhuyễn hoặc rê nhỏ các loại thịt hoặc rau quả, trái cây hoặc ở dạng trẻ có thể cầm ở tay được.
Mẹ có thể dùng các loại bột ngũ cốc oợc các chuyên gia dinh dưỡng khuyên dùng có bổ sung chất sắt ngày 1 đến 2 lần.
Lưu ý mẹ lượng thức ăn thô, rắn ban đầu ăn của trẻ chỉ khoảng ½ muỗng canh thôi nhé, bé có hợp tác hay không hợp tác mẹ cũng đừng cho bé ăn thêm hoặc ép ăn được nhé. Mẹ cho bé ăn riêng mỗi loại mỗi lần để giúp bé nhận được hương vị nào bé thích, các nào bé không thích hoặc bé có bị dị ứng với loại nào không. Mẹ cần chú ý vệ sinh răng cũng như miệng của trẻ trước giờ đi ngủ, lưu ý lựa chọn loại kem đánh răng dành cho bé không chứa Flo.
Lịch tiêm phòng của trẻ 4 tháng tuổi
Tiêm chủng là một phương thức phòng bệnh hữu hiệu cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, vì thế bố mẹ cần chú ý. Hiện nay có hai hình thức tiêm chủng là tiêm chủng bắt buộc theo quy định của nhà nước (Tiêm chủng mở rộng) và tiêm chủng theo nguyện vọng của bố mẹ (Tiêm chủng tự nguyện hay tiêm chủng dịch vụ). Lịch tiêm chủng của trẻ 4 tháng tuổi với các mũi tiêm phòng như sau bố mẹ cần lưu ý để đưa bé đi tiêm:
- Mũi 2 của Vắc Xin bạch hầu, uốn ván, ho gà.
- Mũi 2 viêm màng não (HIB – Haemophilus influenzae type b)
- Mũi 2 vắc xin ngừa phế cầu khuẩn
- Mũi 2 vắc xin bại liệt
- Mũi 2 của vắc xin viêm gan B
- Liều uống thứ 2 của vắc xin Rotavirus
Lưu ý khi đưa trẻ 4 tháng tuổi đi tiêm phòng bố mẹ cần chú ý, trẻ hoàn toàn khỏe mạnh, bình thường. Nếu trẻ có những biểu hiện sức khỏe không được tốt thì bố mẹ có thể chủ động không đưa trẻ đi tiêm và lùi lịch tiêm chủng lại cho trẻ.
Chăm sóc trẻ 4 tháng tuổi những lưu ý dành cho bố mẹ cùng gia đình
- Tránh việc bị hăm ở trẻ: bố mẹ cùng gia đình nhớ thay bỉm cho trẻ đúng thời gian hoặc ngay sau khi trẻ đi đại tiện, cần vệ sinh sạch sẽ khu vực hậu môn cũng như sinh dục của trẻ. Tuyệt đối tránh việc sử dụng nhiều loại bỉm gây khó thích nghi đối với làn da của trẻ 4 tháng tuổi.
- Chăm sóc trẻ khi bị sốt và xuất hiện những chiếc răng đầu tiên: lúc này một số trẻ có hiện tượng bị chảy dãi, trẻ bị ngứa lợi chính vì vậy trẻ sẽ có thói quen đưa các vật vào miệng để cắn, bố mẹ cùng người thân cần tránh để trẻ đưa các vật không an toàn vào miệng.
- Bố mẹ cũng như các thành viên trong gia đình đừng ngại trao đổi với bác sĩ có chuyên môn nếu thấy trẻ 4 tháng tuổi có những biểu hiện không tốt như: không phản ứng khi mọi người trong gia đình giao tiếp với trẻ, đầu của trẻ 4 tháng tuổi chưa có thể nhấc lên một cách chắc chắn,…
Chăm sóc trẻ 4 tháng tuổi phát triển toàn diện dành cho cả nhà
Bố mẹ cùng các thành viên trong gia đình đặc biệt là mẹ có nhiều thời gian bên cạnh trẻ 4 tháng tuổi nhất, tránh để các thời gian chết như trong lúc vệ sinh, tắm cho trẻ có thể vừa làm vừa đọc thơ, trò chuyện nhiều với trẻ, luôn tạo không gian tích cực cho trẻ tạo một em bé luôn vui vẻ.
Bên cạnh đó, cả nhà cần thiết lập cho trẻ lịch sinh hoạt lành mạnh cho trẻ nếu trẻ 4 tháng tuổi đã có thể phân biệt được rõ ngày và đêm. Nhưng với những trường hợp đặc biệt liên quan đến việc khóc đêm ở trẻ, bố mẹ cũng như cả gia đình cần kiên nhẫn với trẻ, đợi trẻ thích nghi với môi trường cũng như vượt qua được giai đoạn khủng hoảng này.
Quan tâm đến những vật thu hút được trẻ 4 tháng tuổi để bố mẹ cùng gia đình có thể đáp ứng cũng như vận dụng để kích thích trí não của trẻ.
Bố mẹ cùng các thành viên trong gia đình cần thường xuyên nói chuyện khuyến khích trẻ 4 tháng tuổi phát ra những âm thanh cũng như trò chuyện với mọi người trong tâm trạng tích cực, vui vẻ.
Bố mẹ có thể mua sách, hoặc lựa chọn các loại sách thân thiện với trẻ 4 tháng tuổi có độ bền như sách vải, sách có bìa sách cứng, nhưng bố mẹ chú ý lựa chọn sách phù hợp với độ tuổi, màu sắc thu hút đối với trẻ 4 tháng tuổi. Bố mẹ đọc cũng như chỉ cho trẻ 4 tháng tuổi cùng nghe.
Tạo không gian sạch sẽ, đặc biệt an toàn dành cho trẻ 4 tháng tuổi được khám phá cũng như phát triển toàn diện. Đặt một số đồ vật có màu sắc giúp kích thích cho trẻ 4 tháng giúp trẻ tăng khả năng nắm đồ vật.
Tăng tương tác với trẻ 4 tháng tuổi bằng các trò chơi phù hợp với độ tuổi như chi chi chành chành, ú òa,… là những trò chơi dân gian cả nhà có thể chơi cùng trẻ.
Lời kết
Bài viết hôm nay hy vọng đã làm hài lòng các gia đình bằng các thông tin thiết thực, hữu ích giúp cả nhà có thể chăm sóc trẻ 4 tháng tuổi phát triển một cách khoa học, toàn diện: khỏe, thông minh, vui vẻ.
Tham vấn y khoa: Fitobimbi
